Źródło: https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/kiedy-smutek-jest-choroba

23 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Depresja.

Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest czwartą najpoważniejszą chorobą na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. Na świecie na depresję choruje blisko 350 mln osób. W Polsce depresja stanowi 3-4 proc. wszystkich występujących zaburzeń psychicznych, a cierpi na nią prawdopodobnie około 1,5 mln osób.

Depresja nie jest chwilowym obniżeniem nastroju, ale poważnym zaburzeniem psychicznym. Mówienie do chorego, aby wziął się w garść, nie pomoże. Sama wola nie pozwala się z tego wydostać. Depresję trzeba leczyć.

Przyczyny depresji

Depresja jest wynikiem kilku mechanizmów, które wciąż słabo rozumiemy. Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do jej występowania:

• Sytuacje i wydarzenia życiowe, czasami sięgające dzieciństwa, mogą przyczynić się do powstania depresji: zaburzone relacje z rodzicami, trauma seksualna, trudne doświadczenia, śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód itp.
• Niektóre zachowania (myślenie, że nie można robić pewnych rzeczy, że ktoś się do niczego nie nadaje) mogą przyczynić się do powstania lub utrzymania depresji.
• Jedne osoby narażone na trudne zdarzenia nie wpadają w depresję, a inne osoby wpadają w nią bez wyraźnego powodu. Podatności może być uwarunkowana genetycznie. Na przykład, osoba, która ma rodzica, który miał epizod depresyjny, jest dwa do czterech razy bardziej narażona na depresję w swoim życiu. Jednak ta wrażliwość pojawia się jedynie na skutek trudnych doświadczeń lub niekorzystnych czynników środowiskowych.
• Obecność przewlekłej choroby, niepełnosprawności, uzależnienie od alkoholu, tytoniu lub innych substancji stosowanych w celu zmniejszenia lęku są czynnikami sprzyjającymi występowaniu depresji.
• Czasem funkcjonowanie mózgu jest zaburzone. Produkcja i poziom związków chemicznych, które przenoszą informacje pomiędzy neuronami, może być zaburzona. Produkcja niektórych hormonów może być nieprawidłowa. W efekcie reakcja organizmu na stres może być niewłaściwa i wywoływać depresję.  

Objawy depresji

We wszystkich przypadkach objawy depresji, mniej lub bardziej nasilone, występują prawie codziennie, trwają co najmniej dwa tygodnie, powodują niepokój i mają skutki zawodowe, społeczne i rodzinne.

W stanie depresji osoba skarży się na co najmniej dwa z tych objawów:

• ciągły smutek
• depresyjny nastrój, który trwa przez większość dnia i nawraca prawie codziennie od co najmniej dwóch tygodni.

Mogą mu towarzyszyć:

• płacz
• utrata zainteresowań i przyjemności z codziennych czynności, a także z czynności, które są zazwyczaj przyjemne
• zmniejszenie energii lub nienormalne zmęczenie. Chory cierpi na intensywne zmęczenie, często rozpoczynające się rano, i czuje, że ciągle brakuje mu energii. To zmęczenie nie poprawia się dzięki odpoczynkowi lub snowi.

Inne zaburzenia (przynajmniej dwa z niżej wymienionych) też pojawiają się w depresji:

• utrata wiary w siebie i poczucia własnej wartości, poczucie bezużyteczności oraz nadmierne i nieuzasadnione poczucie winy
• negatywne spojrzenie na przyszłość i pesymistyczne myślenie
• myśli o śmierci w ogóle, a czasami o samobójstwie
• spadek zdolności koncentracji, uwagi i zapamiętywania
• pogorszenie snu – staje się on często zbyt krótki z wczesnymi porannymi przebudzeniami, nie przynosi wypoczynku
• utrata apetytu, która może prowadzić do utraty wagi.

Depresja może wpływać na ciało i być odpowiedzialna za:

• liczne bóle
• zaburzenia seksualne z utratą popędu i przyjemności seksualnej
• spowolnienie aktywności lub przeciwnie, pobudzenie.

Osoba z depresją nie zawsze jest świadoma swojej choroby i to właśnie osoby z jej otoczenia powinny być czujne i pomóc jej zgłosić się do lekarza.

U osób starszych depresja niesie ze sobą wysokie ryzyko samobójstwa. Dlatego ważne jest, aby rozpoznać depresję, która może też spowodować dolegliwości fizyczne czy problemy z pamięcią lub uwagą).

Oto kilka wskazówek

Zaburzenie depresyjne jest prawdziwą chorobą. Pamiętaj, że po prostu jesteś chory:

• wskazane są dobre relacje z profesjonalistą wybranym do psychoterapii (psychiatrą, psychologiem), żebyś mógł zaakceptować pomoc, mieć zaufanie i wyrazić to, co czujesz
• nie wahaj się rozmawiać o swoich myślach samobójczych z lekarzem i tymi, którzy cię otaczają
• zapisuj swoje pytania, aby przygotować się do następnej konsultacji
• naucz się rozpoznawać pogarszające się objawy
• jeśli chodzisz na psychoterapię, nie zapominaj o sesjach
• przestrzegaj dawek i wskazówek dotyczących brania leków, inaczej leczenie nie będzie skuteczne
• naucz się rozpoznawać skutki uboczne związane z różnymi metodami leczenia i zgłaszać je do lekarza.

Jeśli masz depresję, możesz, oprócz opieki medycznej, działać na co dzień, aby poprawić swój stan psychiczny:

• staraj się prowadzić zdrowy tryb życia
• pilnuj rytmu snu, który zapewni ci dużo odpoczynku (Przeczytaj Jak dbać o dobry sen.)
• bierz udział w umiarkowanej, ale regularnej aktywności fizycznej (co najmniej 30 minut, trzy do pięciu razy w tygodniu)
• spożywaj posiłki o regularnych porach
• stosuj zrównoważoną dietę z preferencją dla świeżych owoców i warzyw, ryb i olejów roślinnych
• uważaj na pokusę sięgania po alkohol lub substancje odurzające. Mogą przynosić chwilową ulgę, ale w rzeczywistości mogą pogłębić depresję. Alkohol może zakłócać działanie antydepresantów
• utrzymuj więzi z rodziną, przyjaciółmi, współpracownikami, kolegami z drużyny sportowej itp.
• wykonuj czynności, które lubisz, zajmuj się rzeczami, którymi jesteś zainteresowany.

Stosowanie leków antydepresyjnych może zaburzyć zdolność do prowadzenia pojazdów. Ryzyko to jest zwiększone na początku leczenia lub po zmianie dawek czy leku. Poradź się lekarza i czytaj dokładnie ulotki dołączone do leków.